Grand Code & Code Casino

W polskim porządku prawnym trudno o definicję losowości, ale wcale nietrudno taką losowość zobaczyć - chociażby w systemie losowania sędziów, w umowach takich jak gwarancja bankowa czy ubezpieczenie, pojawia się też przy tzw. vis maior.

Szczególnie ciekawe prawnie są gry losowe, czyli gry o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy od przypadku - m.in.:

• gry liczbowe,
• gry w kości,
• loterie pieniężne, fantowe, promocyjne, audiotekstowe,
• gra w bingo fantowe czy pieniężne oraz telebingo^[1].

No ale co to właściwie znaczy losowe?

Wszystkie z wyżej wymienionych gier są dostępne online. W Polsce jedynym legalnym kasynem online jest https://www.totalcasino.pl/casino, które jest własnością spółki Totalizator Sportowy Sp. z o. o., będącej spółką Skarbu Państwa.

Chociaż komputer bez problemu daje możliwość grania online, z samą losowością nie radzi sobie najlepiej.

W rzeczywistości komputery z losowością radzą sobie fatalnie bez dodatkowych "wspomagaczy". Zasadniczo przy użyciu deterministycznej maszyny nie da się wylosować liczby prawdziwie losowej. Losowość spotykaną w komputerach możemy podzielić na dwie kategorie:

Pseudolosowość

Chcąc wygenerować losowość w komputerze musimy uciekać się do różnych sztuczek matematycznych, umożliwiających generowanie liczb pseudolosowych.

Liczby pseudolosowe to takie, które całkowicie wynikają z dostarczonego stanu początkowego, jednak podążając regułami matematyki można otrzymać wynik, który będzie w jakiś sposób nieprzewidywalny (przynajmniej dla kogoś, kto nie zna stanu początkowego).

Przykładowy generator liczb pseudolosowych można znaleźć pod tym adresem na githubie.

Prawdziwa losowość

Istnieje wiele sposobów na generowanie prawdziwie losowych liczb. Wszystkie one wymagają dostarczenia dodatkowej losowości spoza komputera, np. jako wartość uzyskaną w sposób uznawany za losowy. Może nim być emitowanie elektronów w wyniku rozkładu radioaktywnego pierwiastka^[2] lub rejestrowanie ruchów myszki wykonanych przez użytkownika^[3].

Pseudolosuj - gra

Zagrajmy w grę.

Wylosuję jakąś liczbę całkowitą z zadanego przez ciebie zakresu używając kodu z generatora powyżej. Twoim zadaniem jest zgadnąć co to za liczba w jak najmniejszej liczbie prób. Po każdej próbie zgadnięcia, algorytm podpowie, czy wylosowana liczba jest większa, czy mniejsza od tej, którą podałaś_podałeś.

Ok, a teraz o strategiach.

Można oczywiście celować na chybił trafił w dowolną wartość i liczyć, że będziemy mieli szczęście. Jest jednak lepszy sposób.

W każdej próbie wybieramy liczbę leżącą na środku zakresu. Wybrana liczba staje się dolną lub górną granicą zakresu - w zależności od tego, co powie gra. W ten sposób z każdym krokiem zmniejszamy zakres poszukiwań o połowę. Próbujesz tak długo, aż trafisz.

Ilość kroków potrzebną do odgadnięcia można wyrazić tym wzorem:

X = ⌈log₂(|R_min - R_max| + 1)⌉

Gdzie X oznacza liczbę kroków, R_min i R_max zakres losowania. A zawartość ⌈...⌉ to zaokrąglenie w górę.

Przykład:

Jeśli podamy zakres R_min = 0 i R_max = 99, to liczba kroków potrzebna do odgadnięcia liczby wyniesie 7, ponieważ ⌈log₂(100)⌉ = 7.

Zobaczmy zatem ile maksymalnie może to zająć kroków. Przetestujmy scenariusz dla liczby 99. Wybierając liczbę 99 jako wylosowaną gwarantujemy, że trzeba będzie przejść przez wszystkie siedem kroków, żeby dotrzeć do nieznanej nam wartości.

Zadany zakres: 0 - 99
Wylosowana liczba: 99

krok 1.
Zakres: 0 - 99
Środkowa wartość: 50
Podana wartość jest mniejsza niż wylosowana (50 < 99)

krok 2.
Zakres: 50  - 99
Środkowa wartość: 75
Podana wartość jest mniejsza niż wylosowana (75 < 99)

krok 3.
Zakres: 75 - 99
Środkowa wartość: 88
Podana wartość jest mniejsza niż wylosowana (88 < 99)

krok 4.
Zakres: 88 - 99
Środkowa wartość: 94
Podana wartość jest mniejsza niż wylosowana (94 < 99)

krok 5.
Zakres: 95 - 99
Środkowa wartość: 97
Podana wartość jest mniejsza niż wylosowana (97 < 99)

krok 6.
Zakres: 97 - 99
Środkowa wartość: 98
Podana wartość jest mniejsza niż wylosowana (98 < 99)

Krok 7.
Zakres: 98 - 99
Środkowa wartość: 99
Podana wartość jest równa wylosowanej

Nie każdy jednak wie o istnieniu takiego sposobu.

Wyobraźmy teraz sobie, że ta gra jest dostępna publicznie. Każdy może się zarejestrować, postawić pieniądze i zagrać. Wygrana zostanie wypłacona pod jednym warunkiem: jeśli znajdziesz wylosowaną liczbę wykonując maksymalnie tyle samo kroków, ile podyktuje wzór.

Czyli np. dla zakresu od 0 do 99 będzie to maksymalnie siedem kroków.

Zwycięzcy wypłacana jest kumulacja wpłat wszystkich graczy, minus jakiś zysk dla organizatora.

Prawo

Gry losowe mogą być grami hazardowymi - podobnie jak gry w karty^[4].

Wiemy także, że “charakter losowy” to coś innego od “elementu losowości”. Ma to znaczenie szczególnie dla gier takich, jak ta powyżej zaprezentowana, która btw zgodnie z ustawą Prawo o grach hazardowych musiałaby zostać uznana za hazardową grę na automacie.

Grami na automatach są gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych oraz gry odpowiadające zasadom gier na automatach urządzane przez sieć Internet o wygrane pieniężne lub rzeczowe, w których gra zawiera element losowości^[5].

Grami na automatach są także gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych, oraz gry odpowiadające zasadom gier na automatach urządzane przez sieć Internet organizowane w celach komercyjnych, w których grający nie ma możliwości uzyskania wygranej pieniężnej lub rzeczowej, ale gra ma charakter losowy^[6].

Wykładnia językowa zwrotu "charakter losowy", prowadzi do wniosku, że:
“uprawnione jest utożsamianie powyższego zwrotu języka prawnego nie tylko z sytuacją, w której wynik gry zależy od przypadku, ale także z sytuacją, w której wynik gry jest nieprzewidywalny dla grającego. Nieprzewidywalność wyniku gry, brak pewności co do tego, jaki wynik padnie, wobec niemożności przewidzenia "procesów" zachodzących in concreto w danym urządzeniu, pozostaje immanentną cechą tego rodzaju gry”^[7]

Pojęcie charakter losowy jest pojęciem znacznie szerszym niż pojęcie “element losowości”. Element losowości to z grubsza element przypadkowości w trakcie gry, który jednak sam w sobie nie przesądza o uznaniu konkretnej gry za losową. Aby gra była losowa, to element losowości musi być podstawowym czynnikiem przesądzającym o wyniku gry i z założenia zawsze w niej występować^[8].

Wprowadzenie różnych elementów dodatkowych, jak elementu wiedzy czy zręczności, mających stworzyć pozory braku losowości, nie pozbawia gry charakteru losowego, jeśli w konsekwencji wynik całej gry zależy od przypadku^[9].

Te elementy mogą mieć jedynie charakter marginalny, aby zachowała ona charakter losowy w rozumieniu art. 2 ust. 5 u.g.h., gdzie dominującym elementem gry musi być "losowość" rozumiana jako sytuacja, w której wynik gry zależy od przypadku, a także jako sytuacja, w której rezultat gry jest nieprzewidywalny dla grającego^[10].

Gra w Pseudolosuj

Nasza gra zaprezentowana powyżej ma znaczący element losowości, jednak istnieje algorytm pozwalający ją wygrać. Czyli istnieje możliwość przewidzenia wyniku tej gry. Czy jest ona zatem losowa w rozumieniu ustawy o grach hazardowych, skoro jest pseudolosowa matematycznie?

Chyba tak.

Pseudolosowość określa się jako ciągi bitów mające wszelkie cechy ciągów losowych, ale generowane w sposób deterministyczny przez komputer^[11].

Nie ma znaczenia, że wynik gry na każdym urządzeniu uzależniony był od sposobu zaprogramowania generatora liczb pseudolosowych, ponieważ wynik losowy gry nie różni się niczym istotnym od pseudolosowego. Co prawda tym drugim kieruje w pewnym stopniu algorytm, ale grający co do zasady nie gra na automacie po to, by poznać jego mechanizm działania. Graczami w istocie nie są osoby posiadające specjalistyczną wiedzę, ale takie które liczą na wygraną lub choćby satysfakcję. Ponadto (...) otrzymywanie liczb losowych jest bardzo trudne, stąd często mówi się o liczbach pseudolosowych, których rozkład ma pewne ukryte regularności.”^[12]

Gdybyśmy zatem oferowali wygraną pieniężną lub rzeczową lub organizowali grę Pseudolosuj w celach komercyjnych, na cele naszej gry, musielibyśmy uzyskać koncesję na kasyno gry^[13]

Pseudolosuj byłoby wtedy hazardową, losową grą liczbową na automacie^[14]. Na szczęście w Pseudolosuj nie ma nagród, więc możecie grać bez obaw, że Code & Code stało się nielegalnym kasynem.

Btw, działalność kasyn online jest w Polsce objęta monopolem państwa^[15]. Myślisz, że słusznie?

---

1. Ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, Dz.U.2020.0.2094 (dalej: u.g.h.), art. 2 ust. 1 ↩︎

2. https://www.youtube.com/watch?v=SxP30euw3-0 ↩︎

3. https://www.researchgate.net/publication/222856978_A_true_random_number_generator_based_on_mouse_movement_and_chaotic_cryptography ↩︎

4. art. 1 ust.2 u.g.h. ↩︎

5. art. 2 ust. 3 u.g.h. ↩︎

6. art. 2 ust. 5 u.g.h. ↩︎

7. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2012 r. V KK 420/11 ↩︎

8. zob. m.in. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 stycznia 2017 r. VIII SA/Wa 351/16; Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 sierpnia 2016 r. II GSK 2419/15 ↩︎

9. tak np. w wyroku NSA z dnia 5 grudnia 2001 r. sygn. akt II SA 2648/00. ↩︎

10. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 24 lutego 2016 r. II SA/Bd 657/15 ↩︎

11. Wyrok WSA w Poznaniu z 28.07.2016 r., I SA/Po 2084/15. Jedną z tych cech na przykład rozkład prawdopodobieństwa wylosowania konkretnych liczb z zadanego zakresu. ↩︎

12. Wyrok WSA w Poznaniu z 10.05.2012 r., I SA/Po 56/12. ↩︎

13. art. 6 ust. 1 u.g.h. w zw. z art. 2 ust. 3 oraz art. 2 ust. 5 u.g.h.. ↩︎

14. art. 1 ust. 2 u.g.h. w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 1 u.g.h. ↩︎

15. art. 5 ust. 1b u.g.h. ↩︎